Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Co dalej z opłatami?
W polskim systemie prawnym prawo użytkowania wieczystego, choć miało służyć długoterminowemu gospodarowaniu gruntami publicznymi, z czasem stało się źródłem wielu problemów i niejasności. Z tego powodu podjęto kluczową decyzję o jego likwidacji na gruntach zabudowanych na cele mieszkaniowe.
Przełomowa zmiana – 1 stycznia 2019 r.
Jedną z najważniejszych dat w historii polskiego prawa nieruchomości jest 1 stycznia 2019 roku. Tego dnia weszła w życie ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Był to moment przełomowy, ponieważ z mocy prawa, bez potrzeby składania dodatkowych wniosków czy wizyt w urzędach, prawo użytkowania wieczystego przekształciło się w prawo własności. Dotyczyło to przede wszystkim właścicieli mieszkań w budynkach wielorodzinnych oraz domów jednorodzinnych, stojących na gruntach będących w użytkowaniu wieczystym.
Na czym polegało przekształcenie?
Celem ustawy było ujednolicenie statusu prawnego gruntów, eliminując niepewność i opłaty z tytułu użytkowania wieczystego. W zamian za coroczną opłatę, właściciele zostali zobowiązani do wnoszenia opłaty przekształceniowej. Wysokość tej opłaty była równa dotychczasowej opłacie rocznej z tytułu użytkowania wieczystego.
Opłata przekształceniowa – jak to działa?
Choć prawo własności zyskaliśmy z dniem 1 stycznia 2019 r., to nie oznaczało to całkowitego zwolnienia z opłat. Właściciele gruntów są zobowiązani do wnoszenia opłaty przekształceniowej przez 20 lat, licząc od dnia przekształcenia.
Co w przypadku jednorazowej zapłaty?
Ustawa przewidywała możliwość dokonania jednorazowej zapłaty za cały okres, co było korzystnym rozwiązaniem ze względu na udzielane przez niektóre gminy zniżki. Wysokość bonifikaty zależała od tego, kto był właścicielem gruntu:
Własność Skarbu Państwa: Możliwe było uzyskanie bonifikaty w wysokości nawet 99% (w zależności od terminu wpłaty).
Własność jednostek samorządu terytorialnego: O wysokości bonifikaty decydowała rada gminy lub powiatu, a jej wysokość była ustalana w drodze uchwały.
Ile lat zostało do spłaty?
Jeśli ktoś nie zdecydował się na jednorazową spłatę, musi wnosić opłatę przekształceniową przez pełne 20 lat. Oznacza to, że opłaty będą płatne aż do końca 2038 roku. Opłata jest wnoszona w terminie, w jakim była wnoszona opłata za użytkowanie wieczyste.
Podsumowanie
Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności było krokiem milowym, który znacząco uprościł status prawny nieruchomości w Polsce. Pomimo tej zmiany, przez określony czas, konieczne jest wnoszenie opłat przekształceniowych. Warto regularnie weryfikować status swoich opłat, aby uniknąć ewentualnych problemów prawnych w przyszłości. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, zawsze najlepiej jest skonsultować się z prawnikiem lub innym specjalistą w dziedzinie nieruchomości.
Zastrzeżenie: Powyższy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej. W celu uzyskania szczegółowych informacji na temat swojej indywidualnej sytuacji, należy skonsultować się z prawnikiem lub organem administracji publicznej odpowiedzialnym za nieruchomości w danej gminie lub powiecie.
opublikowano 15 lipca 2025
