kto odpowiada za odśnieżanie chodnika przy posesji?

Kto jest odpowiedzialny za porządek na chodniku przy posesji? Obowiązki, kary i możliwe zmiany prawa

Zima potrafi zaskoczyć, a wraz z nią pojawia się coroczny problem: kto jest odpowiedzialny za odśnieżanie i usuwanie lodu z chodnika przylegającego do naszej posesji? Kwestia ta, regulowana przez polskie prawo, budzi wiele wątpliwości i jest źródłem potencjalnych sporów. Warto wiedzieć, jakie mamy obowiązki, co grozi za ich zaniedbanie i jakie zmiany prawne są obecnie dyskutowane.

Podstawowy obowiązek: właściciel nieruchomości

Zgodnie z polskim prawem, główna odpowiedzialność za utrzymanie czystości i porządku na chodniku przylegającym bezpośrednio do nieruchomości spoczywa na właścicielu (lub zarządcy) tej nieruchomości.

Prawne Podstawy

Obowiązek ten wynika przede wszystkim z:

• Ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (U.Cz.P.G.)

  • Art. 5 ust. 1 pkt 4 tej ustawy jasno stanowi, że właściciele nieruchomości mają obowiązek "zapewnienia utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości oraz na drogach publicznych położonych wzdłuż tej nieruchomości, poprzez uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości".

Co oznacza obowiązek odśnieżania?

Obowiązek ten obejmuje nie tylko samo usunięcie śniegu, ale także:

• Usuwanie lodu i gołoledzi (np. poprzez posypywanie piaskiem lub solą).

• Usuwanie błota, liści i innych zanieczyszczeń (w pozostałych porach roku).

• Zapewnienie, że chodnik jest bezpieczny i przejezdny dla pieszych.

Ważna uwaga: Obowiązek ten dotyczy chodników, które są bezpośrednio przed ogrodzeniem posesji. Jeśli między posesją a chodnikiem znajduje się pas zieleni (lub inny element nienależący do chodnika), interpretacja może być inna, choć w praktyce większość gmin i tak wymaga dbania o cały teren przyległy.

Kary za zaniedbanie obowiązku

Niewywiązanie się z obowiązku odśnieżania i utrzymania bezpieczeństwa na chodniku może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych.

1. Grzywna administracyjna i mandaty

• mandat: Za nieuprzątnięcie chodnika funkcjonariusze straży miejskiej lub policji mogą nałożyć mandat karny, którego wysokość może sięgać nawet 500 zł.

• grzywna sądowa: Jeśli sprawa trafi do sądu (np. z wniosku o ukaranie), grzywna może być znacznie wyższa i wynieść do 5000 zł.

2. Odpowiedzialność cywilna (odszkodowanie)

To najpoważniejszy wymiar kary. Jeśli osoba trzecia (pieszy) ulegnie wypadkowi (np. złamie rękę lub nogę) na nieodśnieżonym lub oblodzonym chodniku, właściciel nieruchomości ponosi odpowiedzialność cywilną na zasadzie winy (art. 415 Kodeksu Cywilnego).

• poszkodowany może wystąpić o odszkodowanie za poniesione straty materialne (koszty leczenia, rehabilitacji, utracony zarobek) oraz o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę (ból, cierpienie).

• w przypadku poważnego uszczerbku na zdrowiu, kwoty te mogą sięgać dziesiątek, a nawet setek tysięcy złotych.

Czy to się zmieni? Dyskusja o nowelizacji

Odpowiedzialność właścicieli nieruchomości za odśnieżanie chodników od lat budzi kontrowersje, zwłaszcza w kontekście wysokich kar cywilnych. W związku z tym, od pewnego czasu trwa debata na temat nowelizacji Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Proponowane Zmiany

Główny postulat środowisk krytycznych to przeniesienie odpowiedzialności na gminę (zarządcę drogi) w zakresie odszkodowań za wypadki, zwłaszcza gdy dany chodnik jest traktowany jako droga publiczna. Argumenty za zmianą to:

1. Niejednoznaczność: Trudno wymagać od właścicieli ciągłego monitorowania stanu chodnika i posiadania profesjonalnego sprzętu.

2. Ubezpieczenie: Ubezpieczenia OC prywatnych właścicieli często nie pokrywają w pełni tak wysokich roszczeń cywilnych.

3. Własność: Chodnik to element drogi publicznej, a nie prywatnej posesji.

Status debaty

Obecnie (stan na koniec 2025 r.) obowiązek odśnieżania nadal spoczywa na właścicielu nieruchomości. Niemniej jednak, trwają prace analityczne i legislacyjne mające na celu ustalenie, czy i w jakim zakresie odpowiedzialność cywilna za wypadki powinna zostać przeniesiona na zarządców dróg (gminy), zwłaszcza jeśli chodzi o same odszkodowania.

Podsumowując: Mimo toczącej się debaty, obecnie musimy pamiętać o regularnym odśnieżaniu. Dopóki prawo nie zostanie zmienione, to my ponosimy pełną odpowiedzialność – zarówno administracyjną, jak i cywilną – za bezpieczeństwo pieszych.

💡 Wskazówki dla właścicieli

• Działaj regularnie: Nie czekaj, aż śnieg ubije się w lód.

• Syp piaskiem: Sól jest skuteczna, ale może niszczyć nawierzchnię. Wiele gmin zaleca stosowanie mieszanki piasku i soli.

• Ubezpiecz się: Upewnij się, że Twoje ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym (OC) ma odpowiednio wysokie sumy gwarancyjne, które pokryją ewentualne roszczenia z tytułu wypadku na chodniku.

27 listopada 2025